Coeliakie

Wat is coeliakie?

De dunne darm is ongeveer 5 meter lang en het slijmvlies ervan bestaat uit allemaal kleine plooitjes en vlokjes (villi) die het contactoppervlak voor voeding vergroten. De belangrijkste functie van de dunne darm is de vertering en vooral de opname van bestanddelen uit de voeding naar de bloedbaan en het inwendig milieu van ons lichaam.

Coeliakie of glutenenteropathie betekent letterlijk “aantasting van de dunne darm (= enteropathie) door inname van gluten (= eiwit bestanddelen in o.a. tarwe, rogge, gerst , haver, spelt). Dit ziektebeeld wordt inderdaad veroorzaakt door een abnormale immunologische reactie (= overgevoeligheidsreactie) van het lichaam op een deeltje van de gluten. Dit leidt tot aantasting van het eerste gedeelte van de dunne darm, juist voorbij de maag. De vlokjes gaan vervagen en hierdoor wordt de opname van essentiële voedingsbestanddelen zoals vetten, vitamines, ijzer en calcium, sterk belemmerd. Deze situatie wordt “malabsorptie syndroom” genoemd, en duidt op aanwezige tekorten in het lichaam.

Dit staat volledig los van het minder goed verteren van gluten bij een prikkelbaardarm syndroom, waar men geen aantasting van het darmslijmvlies ziet, en er dus ook geen schadelijke gevolgen zijn.

Klik op het pijltje voor meer informatie.

Symptomen

U lost om 06.30 uur het tweede zakje Picoprep op in een glas water, u drinkt dit op, gevolgd door 1,5 liter heldere vloeistof tot ten laatste 08.30 uur. Nadien blijft u strikt nuchter (niet eten, niet drinken, niet roken).

Het meest typische bij deze ziekte is echter de vaak atypische presentatie van de klachten, zoals eczeem, haaruitval, spierpijn,….., waardoor de diagnose gemakkelijk kan gemist worden.

Indien de diagnose te laat gesteld wordt of er een onvoldoende volgen van dieët is, is er op termijn (jaren) een verhoogd risico op lymfomen (zeldzame kanker) van de dunne darm.

Onderzoek & diagnose

Een gerichte bloedafname met opsporing van specifieke antilichamen kan reeds wijzen in de richting van deze ziekte.

De zekerheidsdiagnose kan slechts gesteld worden d.m.v. een gastroscopie (= inwendig onderzoek van de maag en eerste deel van de dunne darm), waarbij weefselstukjes worden genomen in het eerste deel van de dunne darm. Deze weefselstukjes worden dan onder de microscoop bekeken en bij coeliakie vindt men dan typisch een afgevlakte dunne darm structuur terug, de zogenaamde villusatrofie.

Behandeling

De behandeling bestaat uiteraard uit een glutenvrij dieet, naast supplementen aan vitamines, ijzer, calcium en dergelijke om de aanwezige tekorten aan te vullen en om belangrijke lange termijn gevolgen te voorkomen. Er is geen medicatie die de ziekte kan “genezen” gezien het om een genetische afwijking gaat. 

Er is ondertussen een breed gamma glutenvrije producten op de markt. Het ziekenfonds komt deels tussen in de kosten hiervan.

Er is een patiëntenvereniging die ook evenementen organiseert: www.coeliakie.be

De evolutie kan gevolgd worden door het regelmatig bepalen van de antistoffen in het bloed.

Tenslotte dienen ook de eerste graads verwanten (ouders-broers-zussen-kinderen) van een coeliakie patiënt gescreend te worden op de ziekte d.m.v. een gerichte bloedafname.